CO2-uitstoot door verkeer verminderen

Hoe zorgen we dat de CO2-uitstoot van ons personen- en goederenvervoer vergaand vermindert? Flevoland en Noord-Holland bundelen de krachten en stelden hun eerste Regionaal Mobiliteitsprogramma op. Hierin staan maatregelen om de mobiliteitsdoelen uit het Klimaatakkoord waar te maken: snel minder CO2-uitstoot en klimaatneutraal vervoer in 2050. Ook is de menukaart Duurzame Mobiliteit een onderdeel. Deze helpt om de juiste keuzes tussen de maatregelen te maken. In het Regionaal Mobiliteitsprogramma (RMP) Flevoland en Noord-Holland geven de provincies Noord-Holland en Flevoland, de Vervoerregio Amsterdam en de gemeente Amsterdam antwoord op de mobiliteitsvraagstukken uit het Klimaatakkoord. Wat moeten wij vandaag verminderen, veranderen of verbeteren om in de toekomst slim, schoon en veilig gebruik te reizen? Dit gebeurt in nauwe samenwerking met gemeenten, provincies, het Rijk, milieudiensten, werkgevers en brancheverenigingen. Alle regio’s in Nederland stellen een dergelijk mobiliteitsprogramma op.

Fors minder CO2-uitstoot nodig

In Nederland zijn mobiliteit en transport verantwoordelijk voor bijna een vijfde van de totale CO2-uitstoot. Flevoland en Noord-Holland nemen hiervan 15 procent voor hun rekening. De komende jaren wordt het alleen maar drukker in deze provincies. Om klimaatverandering tegen te gaan en de kwaliteit van onze leefomgeving te verbeteren, moeten wij nu maatregelen nemen om goederenvervoer en personenverkeer slimmer, schoner en veiliger te organiseren. Gelukkig begint de mobiliteitssector niet bij nul. De organisaties die deelnemen aan het RMP werken al een aantal jaar aan slimme en duurzame mobiliteit en daarmee aan het verminderen van uitstoot. Maar om de mobiliteitsdoelen uit het Klimaatakkoord te realiseren, is veel meer nodig. Noord-Holland en Flevoland willen de CO2-uitstoot door mobiliteit tot 2030 terugbrengen tot maximaal 4,2 megaton*, en liefst nog minder. In 2017 was de uitstoot 5,4 megaton. Jan de Reus, gedeputeerde mobiliteit van provincie Flevoland: “Voor een groeiende provincie als Flevoland zijn er volop mogelijkheden voor duurzame bereikbaarheid. Wij zetten in op goede en duurzame vervoermogelijkheden in alle richtingen, zoals de IJmeerlijn. Daarnaast investeren we komende jaren fors in het fietsnetwerk en in de ontwikkeling van toepassingen voor slimme mobiliteit, zoals vormen van vervoer op maat (Mobility as a Service).

Menukaart duurzame mobiliteit

Een belangrijk onderdeel van het Programmaplan duurzame mobiliteit is de menukaart duurzame mobiliteit. Daarop staat van twintig mogelijke maatregelen hoeveel ze bijdragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot en welke investeringen daarvoor nodig zijn. Denk daarbij aan maatregelen als meer woningen bij openbaarvervoerknooppunten, een beter fietsnetwerk, vaker thuiswerken en zero-emissiezones voor vrachtwagens. De menukaart toont ook de bijkomende effecten op leefomgeving, bereikbaarheid, verkeersveiligheid en geluid. Dit helpt bij het maken van onderbouwde afwegingen.

Planning en besluitvorming

De provincies Noord-Holland en Flevoland hebben het Regionale Mobiliteitsprogramma, inclusief de menukaart Duurzame Mobiliteit, op 18 en 19 mei 2021 vastgesteld. Het dagelijks bestuur van de Vervoerregio heeft het RMP voorlopig vastgesteld, de definitieve besluitvorming door de Regioraad volgt deze zomer. Dan is ook in kaart gebracht wat de verwachte CO2-vermindering is van duurzame mobiliteitsmaatregelen die nu al in deze regio worden uitgevoerd. Op dat moment is duidelijk welke extra inspanning elke organisatie moet nemen met behulp van de menukaart. Het programmaplan wordt elk jaar geactualiseerd en bestuurlijk vastgesteld, dus de aanvullende maatregelen uit de menukaart worden opgenomen in het RMP voor 2022.

Duurzame mobiliteit

Het RMP gaat verder dan alleen het verminderen van CO2-uitstoot. Het draagt ook bij aan een gezondere leefomgeving, het vergroten van de verkeersveiligheid en het toegankelijker maken van reizen. Daarbij verbetert het de bereikbaarheid van bedrijven in onze regio en daarmee ook hun concurrentiepositie. Met andere woorden: met het RMP zorgen we voor een integrale verduurzaming van onze mobiliteit.

Klimaatakkoord en Europese doelstellingen

Het in 2019 gesloten Klimaatakkoord is de Nederlandse uitwerking van het VN-klimaatakkoord van Parijs. Het doel: de opwarming van de aarde beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius, bij voorkeur zelfs tot maximaal 1,5 graden. Op dit moment is de aarde al 1,1 graden opgewarmd, dus de urgentie is hoog. Voor de mobiliteitssector vertaalt deze doelstelling zich naar 55 procent minder CO2-uitstoot in 2030 en 95 procent minder in 2050.

Meer informatie

• Menukaart duurzame mobiliteit
• Factsheet duurzame mobiliteit
• Programmaplan duurzame mobiliteit
• Onderzoeksrapport Effectbepaling duurzame mobiliteitsopties van CE-Delft/TNO

* Megaton en kiloton: hoeveel is dat?

De afname van CO2-uitstoot wordt uitgedrukt in kiloton (kton) en megaton. Een kiloton is gelijk aan 1.000 ton, en een megaton aan 1 miljoen ton. Ter illustratie: 1 ton CO2 is de uitstoot van ongeveer 6.000 kilometer rijden in een dieselauto. Een kiloton is gelijk aan de uitstoot van zo’n 260 dieselauto’s – en een megaton aan 260.000 diesels – in 1 jaar. 1 tot 2 dagen thuiswerken levert 1.3 megaton besparing op.