“Eerst jezelf veranderen, dan de wereld”

In het oude Schipholgebouw bij het Aviodrome in Lelystad verzamelde zich weer een enthousiaste groep mensen voor een nieuwe bijeenkomst van het Platform Circulair Flevoland. Toepasselijk was de omgeving ook, omdat het gebouw steen voor steen is verplaatst van Haarlemmermeer naar Lelystad. Een volledig circulair gebouw dus!

Boegbeeld John Nederstigt

Boegbeeld

Ook verplaatst van Haarlemmermeer naar Lelystad was John Nederstigt, oud-wethouder/ondernemer, nu het nieuwe boegbeeld van het Platform. In zijn welkomstpraatje benadrukte hij dat er nog veel gepraat wordt, maar dat er ook dingen gedaan moeten worden. Verandering komt door het te doen. Het komende jaar zal John ook gaan gebruiken om zoveel mogelijk mensen in Flevoland in beweging te krijgen richting de circulaire economie.

Gedeputeerde Jan-Nico Appelman

Zelfde weg door

Gedeputeerde Jan-Nico Appelman kon voor de aanwezigen een tipje van de sluier rondom het coalitieakkoord oplichten. (Inmiddels is het coalitieakkoord al openbaar, red.) “De weg die we onder het vorige akkoord zijn ingeslagen, blijven we volgen. De ambitie voor Flevoland blijft staan. En als overheid moeten we dezelfde rol pakken die we tien jaar geleden voor duurzame energie hebben gepakt: aanjagen, stimuleren en ondersteunen. Op die manier kunnen we de circulaire economie verder ontwikkelen, op alle verschillende niveaus.”
Jan-Nico Appelman benadrukte ook het belang om het onderwijs actief te betrekken, zodat de nieuwe generatie studenten wordt opgeleid met circulariteit voor ogen. Maar ook de huidige generatie ondernemers moet aan de bak. “Als ondernemer heb je eigenlijk geen keus, want de circulaire economie is de toekomst. Je moet je verdienmodel wel aanpassen, want de consument gaat vragen om circulaire producten.

Ruud Zanders

Kipster

Als speciale spreker was Ruud Zanders van Kipster uitgenodigd. Zijn wens was om een dier-, milieu-, en mensvriendelijk kippenbedrijf op te zetten. Die wens kwam voort uit de ontwikkeling die hij zelf de afgelopen 50 jaar had zien gebeuren: van het zo efficiënt mogelijk produceren van zoveel mogelijk vlees en eieren tegen een zo laag mogelijk prijs naar de roep om de vleesindustrie flink te hervormen. “De consument van nu vraagt een ander product dan de consument van 50 jaar geleden. De industrie is helaas nog ingesteld op die wens van 50 jaar terug.”
Daarnaast is het verhaal van Kipster ook een spiegel voor ons eigen eetgedrag. “Waarom gebruiken wij hier in het westen perfecte granen als voedingsmiddel voor dieren die het inefficiënt omzetten in dierlijk eiwit? We moeten veel kritischer kijken naar hoe we de voedselvoorraden in de wereld inzetten.” De kippen van Kipster worden gevoed met reststromen van lokale bakkerijen.
Zijn verhaal over wat er allemaal bij komt kijken om een bedrijf als Kipster op te starten zou bijna kunnen worden opgevat als een waarschuwing aan ondernemers: weet waar je aan begint! Maar tegelijkertijd dwong zijn verhaal respect af over de volharding en het doorzettingsvermogen achter het idee en de onderneming. De belangrijkste tips van Zanders: pak ALLE problemen aan die horen bij het product dat je wilt gaan maken. En werk samen met mensen van wie je in eerste instantie denkt dat het niks wordt. Dan kunnen er schitterende dingen ontstaan. En hij gaf ons de quote van Tolstoj mee: “Velen hebben het over het veranderen van de wereld, slechts weinigen over het veranderen van zichzelf.”

Workshop Omgaan met de overheid

Workshops

Na het plenaire deel was er even tijd om te netwerken, waarna gekozen kon worden uit een aantal workshops.
De ‘(Leren) Omgaan met de overheid’ workshop is er om de ondernemers met een circulair idee, inzicht te geven in de werking van provincie en de steun die ze kunnen verwachten.
John Nederstigt en Rutger Schuitemaker (Coördinator Public Affairs Provincie Flevoland) gaven met veel enthousiasme tips over o.a. goede voorbereiding van/voor de ondernemer, hoe werkt het binnen de overheid en vooral: sla niemand over en begin bij het begin! Voor jezelf, maar vooral voor degene die je aanspreekt is dat prettig.
Besef dat de overheid volgens andere wetmatigheden functioneert, een andere cultuur heeft en moet hebben, en dus deels andere ongeschreven spelregels kent die meer tijd vergen. Wees realistisch in je verwachtingspatroon. Elke laag binnen de overheid helpt mee aan een goed, kritisch en uitgewerkt idee. Als afsluiter was er ruimte voor korte uitwisseling van ervaringen en persoonlijke hulp.

De workshop Financiering

Horizon

In de workshop ‘hoe kom ik aan de poen?’ introduceerde Horizon zich als uitvoeringsorganisatie van de provincie Flevoland dat zich inzet voor de versterking van de regionale economie. Horizon zoekt  bedrijven -onder meer- op het terrein van Circulaire Economie. Horizon  wil de bedrijven vooruit helpen door kennis, bedrijfsfinanciering en door verbindingen te leggen. Elle Verstraele en Inge Verschuur vertelden over de fondsen die Horizon kan inzetten.
Dat is onder andere het TMI proof of concept-fonds. Hierop kunnen ondernemers een beroep doen als zij een prototype hebben ontwikkeld dat nog getest en gevalideerd moet worden. Gemiddeld wordt er € 300.000,- geïnvesteerd vanuit het fonds. Voorwaarde zijn dat de ondernemer in Flevoland is gevestigd en dat er sprake is van marktfalen.
Als succesvol voorbeeld noemde men een voetenkelspecialist die door middel van een CT-scan de voet analyseert en vervolgens met een 3D printer een steunzool produceert van ecologisch materiaal. Hierop zijn patenten aangevraagd en verkregen.
Daarnaast zijn er vouchers beschikbaar voor bedrijven waarmee expertise kan worden ingehuurd waarover men zelf niet beschikt, maar die wel nodig is om door te groeien en stappen te zetten. Op dit moment richt Horizon zich nog op de nationale zakenmarkt, maar binnenkort komt hier internationalisering bij. Ook is er sinds kort een business developer Circulaire Economie voor de MRA en de provincie Flevoland actief bij Horizon, namelijk Matthijs Hess-Spoelstra.

De workshop Circulair Inkopen

Circulair Inkopen

Jolein Baidenmann presenteerde in de workshop Circulair Inkopen de Roadmap Circulair Inkopen van de Metropool Regio Amsterdam (MRA). De deelnemers gingen in op het steeds meer volwassen worden van de markt. Circulair lijkt steeds meer een belangrijk item te worden in de inkoop- en aanbesteding.
Met werken met MKI en andere vormen van aanbestedingen, zoals leasen, wordt volop geëxperimenteerd. Het gedeelde beeld is dat circulair inkopen vraagt om lef om een andere werkwijze te hanteren. Het is voor inkopers en voor aanbieders een nieuwe manier van werken, en dat vraagt tijd en expertise. Het gaat soms ook om andere circulaire producten waarmee onvoldoende bekendheid is ook bijvoorbeeld rondom kwaliteit. Lef en doen, en vooral ook samen doen en leren ontdekken.

Wethouder Elly van Wageningen (Lelystad)

Kansen en zorgen

John Nederstigt en Jan-Nico Appelman gingen na de workshops in gesprek met Elly van Wageningen. Zij is al jaren een bekend gezicht en scherpe denker en doener op het gebied van duurzaamheid. Haar inzet gaat natuurlijk veel naar Lelystad, waar ze wethouder is. Maar haar invloed reikt tot diep in de Metropoolregio Amsterdam waar ze trekker is van thema Circulaire Economie. Ze ziet CE natuurlijk als kans, maar minstens even belangrijk is haar zorg om samen onze leefomgeving leefbaar en vitaal te houden. De wethouder heeft daarin een breed aandachtskader waarin gezonde voedselvoorziening net zo veel aandacht krijgt als de energietransitie. De samenwerking met de provincie wordt door Lelystad nadrukkelijk gezocht en gelukkig ook steeds beter. Van Wageningen ziet dat bijvoorbeeld wet-en regelgeving wel belangrijke issues zijn.

De ondernemers achter de Circulaire Weg

Feestelijke afsluiting

De bijeenkomst werd afgesloten met twee feestelijke tekenmomenten. De eerste was van de keten Circulaire Weg. Deze keten is inmiddels zo ver dat de betrokken ondernemers er een goede business case van hebben weten te maken. Het is de eerste keten die volledig zelfstandig verder gaat.

Martine Visser van Centrada

En de Flevolandse woningcorporaties zetten hun handtekening onder de intentie om samen uit te zoeken hoe zij zelf circulair kunnen bouwen en de reststromen die vrijkomen bij bijvoorbeeld renovatie beschikbaar te stellen als nieuwe grondstof. De komende jaren gaat er op dit gebied heel wat gebeuren!

Videoverslag