Voetbalvelden vol reuzenberenklauwen

Als je alle reuzenberenklauwen achter elkaar legt, zou je 1,5 keer om de aarde kunnen. Zoveel staan er in de provincie Flevoland. Drie studenten van het Windesheim in Almere hebben onderzoek gedaan naar de hoeveelheid van deze planten in Flevoland. Daarnaast hebben ze de bestrijdingsmethodes geanalyseerd en gaan ze onderzoeken welke producten van deze invasieve exoot kunnen worden gemaakt.

Yannick Baarveld, Thijs Kieft en Kristian Kiers zijn drie studenten die de minor Duurzaam Innoveren aan Windesheim Flevoland volgen. Een half jaar lang zijn zij bezig met duurzaamheidsvraagstukken en slimme oplossingen. In dit project namens de provincie Flevoland zijn ze aan de slag gegaan met het vraagstuk of de reuzenberenklauw een groene grondstof kon zijn.

Invasieve exoot

De reuzenberenklauw is te herkennen aan de grote helwitte bloemen en 3 tot 5 meter lange stengels met paarse vlekken. Hij lijkt op de kleinere Gewone Berenklauw, maar is een groter probleem voor de Nederlandse biodiversiteit. De overwoekerende reuzenberenklauw is een invasieve exoot en komt oorspronkelijk niet in West-Europa voor. Door zijn grote bladeren krijgt de omliggende planten geen kans op zonlicht. De plant laat in het najaar tienduizenden zaden los die wel 10 jaar kiemkrachtig blijven. Verder bezit de plant veel fototoxisch sap dat in combinatie met zonlicht ernstige brandwonden veroorzaakt. Om al deze redenen staat de reuzenberenklauw sinds 2017 op de Unielijst. Dit houdt in dat je de plant niet mag bezitten, kweken, transporten, importeren of plukken.

Alleen samen

Uit dit onderzoek is gebleken dat er binnen de provincie zeker 714 voetbalvelden aan reuzenberenklauwen staan. Dit is verdeeld over verschillende grondbeheerders; de 6 gemeentes, Staatsbosbeheer, ProRail, Waterschap Zuiderzeeland, Rijkswaterstaat en grond van de provincie zelf. Het probleem is het grootst in Almere, de helft staat in Almere.

Bestrijden

Omdat de plant op de Unielijst staat, zijn provincies verplicht deze te bestrijden. Door dit onderzoek kwam naar voren dat de methodes en intensiteit erg verschillen per grondbeheerder. De meest gebruikte methodes waren maaimachines, schapenkuddes en plukkende vrijwilligers. Ook zijn enkele proeven gedaan met kokend water of elektrocutie. Het advies van de studenten is dat er voor een gezamenlijke intensieve aanpak wordt gekozen. Door de kiemkracht van de zaden, zal deze methode zeker 10 jaar duren, maar dit is de meest effectieve bestrijding tegen de reuzenberenklauwen.

Groene grondstof

Er zijn al een aantal toepassingen van de reuzenberenklauw. Zo is door het Grondstoffen Collectief Almere (GCA) onder leiding van Millvision succesvol berenklauwpapier op pilotschaal gemaakt en hebben ze afgelopen periode verkeersborden gemaakt met vezels van de reuzenberenklauw. Deze komen binnenkort in Almere te hangen. De komende maanden gaan de 3 studenten verschillende mogelijke toepassingen onderzoeken. Het gekozen concept wordt uitgewerkt op technisch, financieel en duurzaam gebied. Begin van het nieuwe jaar wordt het project afgerond en overgedragen aan de provincie Flevoland.